Romana Vrede: "Mijn moeder bereidde mij voor op een fantastisch leven"
In aanloop naar onze nieuwe voorstelling De eeuw van mijn moeder lees je verschillende familieverhalen van de cast en crew. Romana Vrede, die momenteel repeteert voor De eeuw van mijn moeder en met Tijd zal ons leren verhalen brengt van verzetshelden tijdens de slavernij, heeft het over vroeger. Ze vertelt over hoe ze haar jeugd beleefde, denkt terug aan haar moeder, filosofeert over hokjesdenken en mijmert over het moederschap.
“Mijn moeder bereidde mij voor op een fantastisch leven," vertelt Romana. "Het is namelijk niet nodig om voorbereid te worden op een zwaar leven. Het leven wordt toch wel zwaar, daar hoef je geen moeite voor te doen."
“Ik ben een dochter van een Surinaamse vrouw, die geëmigreerd is naar Nederland en die haar gezin pas op latere leeftijd meenam naar haar land van herkomst. Ik weet niet heel veel van mijn familie uit Suriname, daar praatte mijn moeder niet vaak over. Toch weet ik wie ik ben: ik ben een dochter van mijn moeder, de moeder van mijn zoon, een Rotterdammer met de wereld aan haar voeten.”
“Mijn moeder was heel goed in waarde geven aan dingen die ertoe deden”, zegt Romana. “Soms was er niet genoeg geld om brood te kopen, dan bakte ze het zelf. Er werd dan niet gesproken over het tekort aan geld. Niet omdat ze zich schaamde, maar omdat het niks zei over ónze waarde of wie we waren.”
Op de toneelschool identificeerde Romana zich als kunstenaar. “Zo werd ik ook gezien. Totdat ik afstudeerde. Ik deed een auditie en ineens werd de wereld voor mijn voeten slechts een simpele brievenbak met een sticker waar ‘zwarte actrice’ op stond geschreven. In een paar minuten reduceerden ze mijn identiteit van kunstenaar tot mijn huidskleur en geslacht, dat moet echt anders.”
'Moeder zijn heeft me laten zien wat het grotere belang is in mijn leven'
Romana weet: daar is geduld en energie voor nodig. “Gelukkig heeft mijn moeder een solide basis bij mij gelegd, dus een simpele sticker kon daar geen deuk in slaan. Bovendien werd die basis alleen maar sterker toen ik moeder werd van Charlie. Charlie heeft autisme en een verstandelijke beperking. Moeder zijn van hem heeft me laten zien wat het grotere belang is in mijn leven, wat ik zinvol vind in mijn bestaan. Me druk maken over een sticker met ‘zwarte actrice’ hoort daar niet bij, maar veranderen waarom die sticker überhaupt bestaat wel.”
“Ik sta elke dag met frisse moed op”, zegt Romana, “en dan probeer ik iets te doen waar ik trots op kan zijn. Ik geloof ook niet in jezelf kleiner maken dan je bent. Sta boven op de wereld, daar hoor je thuis.”
De eeuw van mijn moeder
Regisseur Eric de Vroedt dook zijn familiegeschiedenis in en schreef een verhaal over zijn eigen moeder, de migratie van Nederlands-Indië naar Nederland en welke sporen die nalaat in een familie. Een fantastische cast, met Esther Scheldwacht als moeder Winnie, brengt dit herkenbare verhaal opnieuw tot leven in een marathonvoorstelling. De eeuw van mijn moeder is vanaf september 2022 te zien in de theaters.